Landsvirkjun hefur um árabil unnið að rannsóknum og undirbúningi fyrirhugaðrar Hvammsvirkjunar. Virkjunin verður staðsett á stærsta aflsvæði Landsvirkjunar, Þjórsár og Tungnaársvæðinu, en þar eru fyrir 6 afstöðvar sem virkja kraft þessara tveggja árkerfa.
Fyrirhuguð Hvammsvirkjun mun nýta fall Þjórsár neðan Búrfellsvirkjunar, frá svokölluðu Yrjaskeri rétt ofan við bæinn Haga og niður fyrir Ölmóðsey austan við Þjórsárholt. Sjá nánar um tilhögun virkjunarinnar: Lýsing á Hvammsvirkjun
Þann 1. júlí 2015 var þingsályktunartillaga um færslu Hvammsvirkjunar úr biðflokki í orkunýtingarflokk samþykkt á Alþingi. Sjá nánar
Mat á umhverfisáhrifum
Matsskýrsla ásamt áliti Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum Hvammvirkjunar liggur nú fyrir. Skýrsluna og álitið er að finna á slóðinni hvammur.landsvirkjun.is
Unnið hefur verið að nýju mati á áhrifum Hvammsvirkjunar á tvo umhverfisþætti af tólf í samræmi við ákvörðun Skipulagsstofnunar frá 16. desember 2015.
Í úrskurði Skipulagsstofnunar, sem umhverfisráðherra staðfesti 2004, kom fram að virkjunin myndi ekki hafa í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif að uppfylltum sjö skilyrðum. Frá árinu 2004 hefur Landsvirkjun unnið að því að uppfylla skilyrðin, sem m.a. snúa að áframhaldandi rannsóknum á lífríki Þjórsár, áhættumati og að fyrirbyggja rof.
Þar sem framkvæmdir við virkjun höfðu ekki hafist 10 árum eftir úrskurðinn þurfti Skipulagsstofnun að ákveða hvort endurtaka ætti mat á umhverfisáhrifum að hluta eða í heild, og var niðurstaðan að meta þyrfti aftur áhrif á tvo þætti;
Mat á áhrifum á hina tíu þættina stendur óbreytt frá 2004. Ástæður þess að endurmeta þarf þessa tvo þætti er þróun sem orðið hefur á síðasta áratug í myndvinnslu og landslagsgreiningu, sem gerir okkur kleift að skoða betur og greina sjónræn áhrif virkjunar, auk þess sem ferðaþjónustan er stærri atvinnugrein en spár gerðu ráð fyrir árið 2004. Nýtt mat byggir á viðamiklum viðhorfskönnunum, tölvugerðum myndum sem sýna breytta ásýnd með virkjun og á landslagsgreiningu.
Matsskýrsla ásamt áliti Skipulagsstofnunnar um mat á umhverfisáhrifum Hvammsvirkjunar liggur nú fyrir. Skýrsluna og álitið er að finna á slóðinni hvammur.landsvirkjun.is
Landsvirkjun hefur sett niðurstöður fram í rafrænni útgáfu en þar er tæknin nýtt til að útskýra flókin viðfangsefni og koma myndrænum upplýsingum á framfæri umfram það sem mögulegt er í pappírseintaki. Endanlegt mat er byggt á frummati og á umsögnum, athugasemdum og ábendingum sem fram komu á kynningartíma. Skipulagsstofnun gaf að því loknu álit á mati á umhverfisáhrifum framkvæmdarinnar.
Grundvöllur að ákvörðun um byggingu Hvammsvirkjunar er að hún sé í orkunýtingarflokki rammaáætlunar, að Orkustofnun veiti virkjanaleyfi og að viðkomandi sveitarfélög veiti framkvæmdaleyfi. Við veitingu framkvæmdaleyfis taka sveitarfélög tillit til álits Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum fyrirhugaðrar framkvæmdar.
Virkjunin hefur verið í orkunýtingarflokki rammaáætlunar frá árinu 2015. Hún er í samræmi við skipulagsáætlanir sveitarfélaganna beggja vegna Þjórsár; Rangárþings ytra og Skeiða- og Gnúpverjahrepps. Undirbúningur deiliskipulags Hvammsvirkjunar er hafinn hjá báðum sveitarfélögum og reiknað er með að skipulagsvinnu ljúki á árinu 2019.
Auk mats- og skipulagsvinnu stendur nú yfir lokaundirbúningur virkjunarinnar, sem m.a. felst í vandaðri útlitshönnun mannvirkja, landslagshönnun, rýni á veigamiklum þáttum hönnunar og útfærslu á mótvægisaðgerðum til að lágmarka umhverfisáhrif. Virkjunarsvæðið, sem er í byggð, verður aðgengilegt og öruggt fyrir gangandi gesti sem munu hafa kost á að skoða þar á tiltölulega litlu svæði mannvirki tengd raforkuframleiðslu.
Ekki hefur verið ákveðið hvenær framkvæmdir hefjist við Hvammsvirkjun. Unnið er að öflun nauðsynlegra leyfa. Verði ákveðið að hefja útboð og framkvæmdir mun það taka um þrjú og hálft ár þar til hægt yrði að gangsetja virkjun.
Nafn | Dagsetning | Tegund | Stærð |
---|---|---|---|
Hvammsvirkjun - ÚRELT | 06.03.2009 | 3,5 MB | |
Nánari skýringar Landsvirkjunar varðandi útfærslu þriggja virkjunarkosta í neðri hluta Þjórsár, þ.e. Urriðafoss-, Holta- og Hvammsvirkjana | 31.10.2013 | 7,98 MB | |
Athugasemd við tillögu verkefnisstjórnar að flokkun Hvammsvirkjunar í Þjórsá | 18.03.2014 | 9,68 MB | |
Tillaga að flokkun virkjunarkosta | 21.03.2014 | 0,84 MB |
Nafn | Dagsetning | Tegund | Stærð |
---|---|---|---|
Fornleifaskráning við Þjórsá vegna mats á umhverfisáhrifum Holta- og Hvammsvirkjunar | 01.11.2002 | 7,26 MB | |
Rúst og fornleið við Þjórsá Rúst nr. 37 í Gnúpverjahreppi, Árnessýslu og nr. 60 í Landsveit | 01.08.2008 | 4,84 MB | |
Þjórsá Fornleifarannsóknir 2009 | 01.01.2010 | 6,63 MB | |
Fornleifar við Hvammsvirkjun – Rannsóknir áður en framkvæmdir hefjast | 02.02.2015 | 0,53 MB | |
Skarðssel á Landi - Fornleifarannsóknir 2016.pdf | 28.06.2017 | 11,9 MB |
Nafn | Dagsetning | Tegund | Stærð |
---|---|---|---|
Áhættumat Virkjanir í Þjórsá neðan Búrfells | 30.05.2008 | 2,74 MB | |
Official Assessment, Landsvirkjun, Hvammur, Iceland | 10.05.2013 | 1,94 MB | |
Tilhögun fyrirhugaðrar Hvammsvirkjunar í neðanverðri Þjórsá.pdf | 28.07.2016 | 7,47 MB | |
Fiskrannsóknir á vatnasvæði Þjórsár árið 2016 | 15.06.2017 | 4,52 MB |
Gerð hefur verið skýrsla um helstu einkenni fiskistofna í Þjórsá, breytingar í gegnum tíðina, áhrif fyrirhugaðra virkjana og mótvægisaðgerðir sem lagt er til að ráðist verði í, verði ákveðið að reisa fyrirhugaðar virkjanir í neðri hluta Þjórsár.