Tillaga um 20 milljarða arð eftir metár

Hagnaður af grunnrekstri Landsvirkjunar á síðasta ári nam 52 milljörðum kr. og jókst um 19% frá fyrra metári, 2022.

Fjárhagsstaða fyrirtækisins hefur aldrei verið betri, eiginfjárhlutfall er 65,4% og skuldsetning komin niður í 1,4x rekstrarhagnað fyrir afskriftir.

Stjórn fyrirtækisins hyggst leggja til að arður til ríkisins verði 20 milljarðar kr. í ár, líkt og sl. ár. Það eru um 72% af hagnaði ársins.

Samanlagður arður vegna rekstraráranna 2021 til 2023 nemur því rúmum 55 milljörðum kr.

„Árið 2023 var besta rekstrarár í tæplega 60 ára sögu Landsvirkjunar. Hagnaður af grunnrekstri var 375 milljónir bandaríkjadala eða um 52 milljarðar króna og jókst um 19% frá árinu 2022, sem þó var metár. Þessi árangur náðist þrátt fyrir að tekjur af sölu til stórnotenda drægjust saman vegna verðlækkana á mörkuðum, en heildarrekstrartekjur jukust verulega, einkum vegna áhættuvarna. Þannig hefur virk áhættustýring í rekstri Landsvirkjunar sannað gildi sitt, en hún dregur úr tekjusveiflum og stuðlar að stöðugri rekstrarafkomu fyrirtækisins. Rekstrar- og viðhaldskostnaður hækkaði eingöngu um 4% á milli ára.

Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar

Fjárhagsstaða fyrirtækisins hefur aldrei verið betri. Eiginfjárhlutfall er hærra en nokkru sinni fyrr, 65,4%, en var 59,3% í árslok 2022. Nettó skuldir, þ.e. vaxtaberandi skuldir að frádregnu handbæru fé, lækkuðu um 151 milljón bandaríkjadala og skuldsetning er komin niður í 1,4x rekstrarhagnað fyrir afskriftir. Það er svipað eða betra en gengur og gerist hjá öðrum orkufyrirtækjum á Norðurlöndunum sem við berum okkur saman við.

Þessi lækkun á vaxtaberandi skuldum hefur vitaskuld jákvæð áhrif á vaxtajöfnuð fyrirtækisins, en vaxtagjöld umfram vaxtatekjur halda áfram að lækka eins og undanfarin ár. Í umhverfi hækkandi vaxta hefur reynst vel að hafa markvisst á árunum þar á undan unnið að því að færa lánaskilmála úr breytilegum yfir í fasta vexti, sem breytast ekki með hækkandi vaxtastigi. Í dag bera 77% lána okkar fasta vexti.

Sterk fjárhagsstaða hefur endurspeglast í lánshæfiseinkunnum Landsvirkjunar, en undir lok ársins hækkaði S&P Global Ratings lánshæfismat fyrirtækisins í A- úr BBB+.

Í ljósi þessa árangurs í rekstri fyrirhugar stjórn fyrirtækisins að leggja til við aðalfund um 20 milljarða króna (150 milljóna bandaríkjadala) arðgreiðslu vegna síðasta árs, eða um 72% af hagnaði ársins.

Á meðan rekstur orkufyrirtækis þjóðarinnar gengur betur en nokkru sinni fyrr eru blikur á lofti í raforkumálum Íslendinga. Framkvæmdir við orkuöflun hafa tafist af ýmsum orsökum, og líkur eru á því að raforkuframleiðsla nái ekki að anna eftirspurn vegna orkuskipta og almenns vaxtar samfélagsins fyrr en í fyrsta lagi á árunum 2027-28. Vonir standa þó til þess að hægt verði að hefja framkvæmdir við Hvammsvirkjun og Búrfellslund á árinu, þá virkjunarkosti sem eru komnir lengst í þróun hjá fyrirtækinu. Einnig er unnið að lokaundirbúningi fyrir stækkun Þeistareykjavirkjunar og stækkun Sigölduvirkjunar og stefnt á að fá heimild stjórnar Landsvirkjunar til að hefja útboð tengd þeim framkvæmdum síðar á árinu.

Rekstrarárin 2022-23 hafa verið einstök í sögu fyrirtækisins, einkum vegna endursamninga síðustu ára, hagstæðra aðstæðna á mörkuðum og raforkusamnings við stórnotanda sem tengdur var verðþróun á Nordpool og reyndist Landsvirkjun mjög hagstæður en er nú runninn út. Áfram eru horfur á góðri afkomu Landsvirkjunar á árinu 2024, en ekki eru líkur á því að afkoman verði jafn góð og þessi tvö ár fyrr en að endursamningum við Alcoa lýkur og nýjar aflstöðvar hefja rekstur.“

Rekstrartekjur árið 2023 voru í methæðum og selt magn jókst á milli ára. Á sama tíma lækka tekjur frá raforkusölu vegna áhrifa orku- og hrávörumarkaða á verð til stórnotenda en áhrif varna koma á móti lækkuninni. Verð á þessum mörkuðum voru einkar hagfelld árið 2022 og naut Landsvirkjun áfram ábata þess á árinu 2023 í formi áhættuvarna.

Hagnaður af grunnrekstri (hagnaður fyrir óinnleysta fjármagnsliði) er einnig í methæðum og endurspeglar þróun í rekstrartekjum og aðhald í kostnaði.

Fjárhagsstaða Landsvirkjunar er mjög sterk um þessar mundir og einkennist af lágri skuldsetningu. Nettó skuldir á móti EBITDA var um áramót 1,4x og hefur aldrei verið eins lág frá stofnun Landsvirkjunar. Eiginfjárhlutfallið að sama skapi hefur aldrei verið eins hátt í sögulegu samhengi. Undanfarin ár hefur verið lögð áhersla á að bæði lækka skuldsetningu og draga úr vaxtaáhættu. Hlutfall lána með fasta vexti stendur nú í 77%.

Í lok árs 2023 hækkaði S&P Global Ratings lánshæfiseinkunn Landsvirkjunar í A- úr BBB+ sem endurspeglar sterka fjárhagsstöðu og góðar horfur fyrir næstu misseri.

Sterk rekstrarniðurstaða leiðir að fjármunamyndun sem er með miklum ágætum. Handbært fé frá rekstri var í sögulegum hæðum árið 2022 en hækkar um 15% á milli ára og nemur 415 m. bandaríkjadala á árinu.

Fjárfestingarhreyfingar hækka milli ára vegna tekjuskatts út af sölu á Landsneti árið 2022.

Landsvirkjun hefur lagt mat á hvaða starfsemi er hæf (e. eligible) og samræmd (e. aligned) samkvæmt kröfum flokkunarreglugerðar Evrópusambandsins um umhverfislega sjálfbæra atvinnustarfsemi. Þar undir er öll raforkuvinnsla okkar, hvort sem er með vatnsafli, jarðvarma eða vindi. Tekjur, rekstrargjöld og fjárfestingar sem tengjast hæfri og samræmdri starfsemi samkvæmt skilgreiningum reglugerðarinnar eru settar fram í ársreikningi í fyrsta sinn.

Þar má nefna að tekjur Landsvirkjunar sem tengdar eru vinnslu endurnýjanlegrar orku og tekjustreymi tengt raforkusölu, þ.m.t. sölu á upprunaábyrgðum og innleystum áhættuvörnum, falla undir flokkunarkerfið.