Búrfellslundur

Búrfellslundur er staðsettur austan við Sultartangastöð. Aðliggjandi fjallgarðar skapa mjög góð skilyrði fyrir vindorku. Við hönnun Búrfellslundar verður leitast við að lágmarka sjónræn áhrif frá fjölsóttum svæðum. Með Búrfellslundi verða innviðir sem þegar eru til staðar nýttir, svo sem vegir og háspennulínur.

Um virkjunar­kostinn

Í nokkur ár höfum við haft það til athugunar að reisa vindlund á hraun- og sandsléttunni austan Þjórsár og á Hafinu þar sem við rekum nú þegar tvær vindmyllur í rannsóknarskyni.

Vindlundurinn hefur fengið nafnið Búrfellslundur og er hann fyrirhugaður á Þjórsár- og Tungnaársvæðinu, stærsta vinnslusvæði okkar með sjö vatnsaflsstöðvar í rekstri. Staðarvalið dregur úr umhverfisáhrifum framkvæmdarinnar enda eru háspennulínur, vegir og önnur mannvirki þegar til staðar á svæðinu.

Síðustu tvo áratugi höfum við rannsakað veðurfar og stundað vindmælingar á svæðinu. Niðurstöður þeirra rannsókna sýna að afar hagstætt er að reka vindlund á þessu svæði.

Endurhönnun í samræmi við athugasemdir

Búrfellslundur hefur nú verið endurhannaður í samræmi við athugasemdir og ábendingar sem bárust við eldri útfærslu í umhverfismati og 3. áfanga Rammaáætlunar.

Við endurhönnunina var lögð áhersla á að lágmarka sjónræn áhrif Búrfellslundar og hefur ný útfærsla í för með sér talsvert minni sýnileika frá ferðamannaleiðum og nærliggjandi ferðamannastöðum. Afmarkað hefur verið nýtt og minna svæði fyrir vindlundinn sem er staðsett enn nær núverandi orkumannvirkjum en áður. Umrætt svæði er innan þess rannsóknarsvæðis sem rannsakað var í mati á umhverfisáhrifum en staðsetning vindmylla er þó önnur. Með endurhönnuninni hefur umfang Búrfellslundar verið minnkað í afli úr 200 MW í 120 MW. Ennfremur hefur fjöldi vindmylla verið minnkaður úr 67 í allt að 30.

Endurhannaður Búrfellslundur er ekki sýnilegur frá Stöng eða Gjánni og með því að staðsetja vindmyllurnar norðan við Sprengisandsleið (F26) og Landveg skerðist ekki útsýni að Heklu. Ný tillaga er ekki sýnileg frá bílastæðinu við Háafoss eins og áður var og er lítt sjáanleg frá gatnamótum Landvegar og Landmannaleiðar.

Mati á umhverfisáhrifum lauk í desember 2016.

  • Afl hverrar vindmyllu

    4 -0MW
  • Fjöldi (allt að)

    0
  • Stærð svæðis

    0km2
  • Uppsett afl (allt að)

    0MW
  • P50 orkugeta

    0GWst/ári

Búrfellslundur - ný útfærsla

Mat á umhverfisáhrifum

Mat á umhverfisáhrifum Búrfellslundar lauk í desember 2016 og var unnið af Mannviti fyrir Landsvirkjun. Í matsskýrslu er fjallað um möguleg umhverfisáhrif allt að 200 MW vindlundar sem felur í sér uppbyggingu 58-67 vindmylla sem yrðu að hámarki 150 m háar. Fjallað er um staðsetningu vindlundar og kosti þeirrar staðsetningar með tilliti til innviða og vindafars. Rætt er um tengsl framkvæmdanna við skipulag og vernd á svæðinu þ.m.t. Landsskipulag og aðal- og deiliskipulagsáætlanir.

Eftirfarandi umhverfisþættir voru til skoðunar: Ásýnd, landslag, hljóðvist, jarðmyndanir, gróður, fuglar, samfélag (sveitarfélög, nærsamfélag og ferðaþjónusta og ferðafólk) og fornleifar.

Áhrif á hljóðvist, jarðmyndanir, gróður, fugla og fornleifar voru metin óveruleg. Áhrif á íbúa, ferðaþjónustu og ferðamenn voru metin nokkuð neikvæð en nokkuð jákvæð á sveitarfélög. Áhrif á landslag og ásýnd fengu einkunnina engin áhrif til verulega neikvæð áhrif. Áhrif vegna ásýndar eru mismunandi eftir fjarlægð, staðsetningar og legu í landslagi.

Tillögur að afmörkun Búrfellslundar mótuðust í gegnum matsferlið með það að markmiði að koma til móts við ábendingar og draga úr neikvæðum umhverfisáhrifum framkvæmdarinnar. Drög að vöktunaráætlun fyrir Búrfellslund er birt í skýrslunni og er þar gert ráð fyrir vöktun á nokkrum umhverfisþáttum bæði á framkvæmda- og rekstrartíma

Matsskýrsla ásamt áliti Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum Búrfellslundar liggur fyrir. Matsskýrslan sýnir eldri útfærslu Búrfellslundar en ekki þá nýju. Staðsetning og uppröðun vindmylla hefur breyst með endurhönnuninni en er áfram innan rannsóknarsvæðis. Unnin var sérstök rafræn matsskýrsla vegna Búrfellslundar. Rafræna matsskýrslan vann til tveggja verðlauna á Digital Communication Awards.

Endurhönnun og ný útfærsla

Búrfellslundur hefur nú verið endurhannaður í samræmi við athugasemdir og ábendingar sem bárust við eldri útfærslu í umhverfismati og í 3. áfanga rammaáætlunar.

Afmarkað hefur verið nýtt og minna svæði fyrir vindlundinn sem er staðsett enn nær núverandi orkumannvirkjum en áður. Umrætt svæði er innan þess rannsóknarsvæðis sem rannsakað var í mati á umhverfisáhrifum en staðsetning vindmylla er þó önnur. Með endurhönnuninni hefur umfang Búrfellslundar verið minnkað í afli úr 200 MW í 120 MW. Ennfremur hefur fjöldi vindmylla minnkað úr 67 í allt að 30. Reiknað er áfram með að hámarkshæð þegar spaðar eru í efstu stöðu sé alltaf lægri en 150 m.

Afrakstur þessara breytinga er töluvert breytt ásýnd. Með endurhönnuninni hefur dregist verulega úr ásýndaráhrifum miðað við fyrri tillögu. Dregið hefur verið úr umfangi fræðilegs sýnileika vindlundarins í heild sinni sem sést þar af leiðandi ekki eins víða.

Dregið er úr sjónrænum áhrifum frá ferðamannaleiðum og nærliggjandi áfangastöðum í Þjórsárdal. Fjallasýn til austurs að Heklu og Valafelli frá ferðaleiðum helst óskert með tilkomu Búrfellslundar. Tekið var tillit til fyrirhugaðrar friðlýsinga Þjórsárdals og er endurhannaður Búrfellslundur ekki sýnilegur frá Stöng eða Gjánni. Ný útfærsla er ekki sýnileg frá bílastæðinu við Háafoss eins og áður var og er lítt sjáanleg frá gatnamótum Landvegar og Landmannaleiðar.

Að mati reynslumikla landslagsráðgjafa hentar svæðið vel til þess að hýsa vindmyllugarð án þess að hafa áhrif á aðliggjandi landslagsheildir eða óbyggðir hálendisins.

  • Sjónræn áhrif vindmylla eru bein, neikvæð en afturkræf þar sem unnt er að taka vindmyllur niður eftir að líftíma þeirra er lokið.
  • Fyrirhugað er að byggja vindlundinn upp í nokkrum áföngum, með því fæst reynsla af rekstri og mögulegum áhrifum vindmylla á svæðinu.
  • Áfram eru talin óveruleg áhrif á fuglalíf í nýrri útfærslu Búrfellslundar.

Í orkunýtingarflokki Rammaáætlunar

Grundvöllur að ákvörðun um byggingu Búrfellslundar er að hann sé í orkunýtingarflokki rammaáætlunar, að hann sé í gildandi skipulagsáætlunum sveitarfélagsins, að Orkustofnun veiti virkjanaleyfi og að viðkomandi sveitarfélög veiti framkvæmdaleyfi.

Búrfellslundur var samþykktur í orkunýtingarflokk rammaáætlunar árið 2022.